Naprawa części samochodowych metodami spawalniczymi – napawanie
Metoda spawalnicza naprawy podzespołów pojazdów samochodowych polegająca na napawaniu owych części, bazuje na powlekaniu zewnętrznej powierzchni części kolejnymi warstwami ciekłego metalu, tak ażeby ubytki powstałe w trakcie użytkowania, wykruszenia czy też wyłamania mogły zostać uzupełnione. Z napawania korzysta się również w celu pokrycia wierzchniej warstwy poszczególnych podzespołów warstwą materiału o zwiększonej odporności na ścieranie, korozję jak też uderzenia aniżeli materiał, z którego dany element został opracowany. Za sprawą napawania można otrzymać powłokę spoiny o dowolnej grubości, a także o różnorodnych właściwościach.
Rodzaje napawania
Spomiędzy licznych metod napawania, jako najczęściej wykorzystywane należy podać napawanie ręczne łukowe, łukiem krytym (półautomatyczne, automatyczne, drutem elektrodowym), napawanie łukowe w osłonie gazów, wibrostykowe, prądami wielkiej częstotliwości oraz gazowe.
Zastosowanie napawania
Napawaniem przede wszystkim regeneruje się grzybki zaworów, widełki wyciskowe sprzęgła, czopy krzyżaków przegubów, rozpieracze szczęk hamulcowych i tak dalej. Metoda napawania pozwala również na uzupełnienie brakujących, ukruszonych części wielowypustów, a czasami nawet uzębienie kół zębatych. Na specjalną uwagę i komentarz zasługuje napawanie wibrostykowe, z którego robi się użytek w trakcie regeneracji piast kół, kadłubów, czopów wałów korbowych, pokryw i tym podobnych. Metodą wibrostykową można nakładać warstwę metalu o grubości do 1,5 mm. Jej twardość zależna jest od twardości zastosowanej elektrody. W większości przypadków wykorzystuje się elektrody twarde. Wierzchniej warstwy przeznaczonej do napawania wibrostykowego nie trzeba wcześniej obrabiać skrawaniem.
Proces napawania
Naprężenia wewnętrzne pojawiające się w podzespołach w znacznym stopniu przewyższają naprężenia powstające w elementach spawanych. W wysokim stopniu ryzykowne staje się to w momencie, gdy mamy do czynienia z częściami maszyn ze stali twardej, narażonych na zmęczenie. Wtenczas na powierzchni napawanej niedopuszczalne jest, aby pojawiły się jakiekolwiek uszkodzenia. Chcąc wyrównać owe wewnętrzne naprężenia w trakcie napawania czopów, należy następne ściegi układać po przeciwnych stronach obwodu. Nim przystąpi się do napawania odnawiany element należy ogrzać do wysokiej temperatury, w celu zniwelowania niekorzystnych zmian strukturalnych oraz wyrównania naprężeń własnych. Po przeprowadzonym napawaniu, zwykle wykorzystuje się wyżarzanie.
Aparatura przeznaczona do napawania wibrostykowego działa na prąd stały. Ze źródłem prądu jest połączona bateria kondensatorów. Ogólnie mówiąc przebieg wibrostykowej regeneracji podzespołów jest taki oto: oczyszczony i osuszony element umieszcza się w kłach tokarki, ewentualnie układa się na płycie o ile powierzchnia poddawana regeneracji jest płaska. Napawany element łączy się z ujemnym biegunem przy użyciu nastawnego rezystora, przed uruchomieniem wibratora. Elektrodę wibratora należy przybliżyć do regenerowanego elementu na odległość, w której widoczne staje się iskrzenie. Chcąc uzyskać równomierną warstwę napawanego metalu część regenerowaną należy wprawić w powolny ruch obrotowy, podczas gdy elektroda razem z wibratorem umieszczonym w suporcie tokarki wykonuje ruch postępowy. Optymalne warunki napawania gwarantuje tokarka z posuwem mechanicznym.
Grzegorz Kaczorkiewicz
30.01.2020